poniedziałek, 19 października 2020

Jerzy Broszkiewicz - Wielka, większa i największa [recenzja]

 

Ilustracje: Gabriel Rechowicz

Wydawnictwo: Dwie Siostry

Warszawa 2011

W tej książce jest wszystko czego można wymagać od wciągającej lektury dla dzieci: przygoda, magia, przyjaźń, a nawet futuryzm.

Groszek i Ika dwójka sąsiadów w podobnym wieku przeżywa trzy nieprawdopodobne przygody. W świat niebezpiecznych, ale i intrygujących doznań zabiera ich Kapitan, czyli stary pokracznym samochód, stojący na podwórku ich kamienicy.

Każda kolejna wyprawa z Kapitanem jest większa, poważniejsza i obarczona większym ryzykiem. Dzieciaki bawią się przednio, a przy tym, w książce niepozbawionej elementu dydaktycznego, uczą się właściwych zachowań i kultury w ogóle.

Zaczynają swoje zadanie szukając zaginionego trzylatka, później ratują samolot, by w następnej przygodzie ruszyć w kosmos.

Dużo się dzieje, jednak to działanie nie jest w żaden sposób szalone, porywcze, pełne znanego nam ze współczesnego świata tempa. Tutaj rzecz dzieje się dość przeciągle, spokojnie, a dodatkowym spowalniaczem jest język, dość leciwy w formie. Przeciągły, z trącącym myszką słownictwem, jest swego rodzaju ciekawostką dla czytelnika, jednak w pewnym momentach wymaga wyjaśnień. 

Bo to, co było normalne i aktualne w latach 60. dziś może wydawać się niezrozumiałe i dziwne. Stąd potrzeba objaśnień.

Ta językowa niedogodność może być dobry ćwiczeniem dla chętnych, którzy chcą poznać tamte czasy i obyczaje. Inni będą kręcić głowami i pomstować nad zaśniedziałością stwierdzeń, jednak i tak będę obstawać przy swoim - język powieści ma niewątpliwy urok i sznyt.

Dla dzieci będzie mieć walor poznawczy. Dla dorosłych będzie dobrym sposobem na wytchnienie, oderwanie się od rzeczywistości. 




sobota, 17 października 2020

Mary Norton - Gałka od łóżka [recenzja]

 

Przekład: Irena Tuwim

Ilustracje: Jan Marcin Szancer

Wydawnictwo: Dwie Siostry

Warszawa 2007

Chyba każde dziecko marzyło o tym, by mieć magiczny przedmiot, który wygląda całkiem zwyczajnie, ale dzięki zaklęciu staje się przepustką do innego, wspaniałego świata.

Mary Norton marzyła o tym samym, bo tę wielką rolę powierzyła zwykłej, pospolitej gałce od metalowego łóżka. 

Trójka dzieci ląduje na brytyjskiej wsi, gdzie ma spędzić wakacje z dala od Londynu i mamy, która na codzień musi pracować i nie ma z kim zostawić dzieci. Dwóch chłopców: Paweł i Karol i jedna dziewczynka, Kasia, odwiedzają swoją samotną ciotkę, która przez długie tygodnie wakacji ma być ich opiekunką i wsparciem.

Dzieciaki bardzo szybko znajdują sobie zajęcie, nie potrafią się nudzić. Szybko też nawiązują kontakt z sąsiadką, wiejką nauczycielką, panną Price, która okazuje się być czarownicą. Dzieci odkrywają to przypadkiem i skrzętnie wykorzystują. Nowa znajomość owocuje pokazem czarów, które roztoczą przed uroczą gromadką wizję wielokrotnych przygód.

Panna Price zgadza się zaczarować gałkę od łóżka najmłodszego chłopca. Gdy ten pokręci Ci może przenieść się (wraz z łóżkiem) w dowolne miejsce w czasie i przestrzeni - może po prostu polecieć do Londynu lub też wrócić do przeszłości.

Dzieci mają wiele pomysłów na wykorzystanie niezwykłych mocy łóżka. Od tej pory towarzyszą im niezwykłe przyogdy i wielkie wydarzenia, które zmienią nie tylko ich życie, ale wszystkich zaangażowanych w tajemnicę, także panny Price.

Ta opowieść to uczta dla wyobraźni, ale też dla kultury osobistej czytelnika i słuchacza: staroświecki styl, piękny język tłumaczenia (niezrównana Irena Tuwim) są pewną odskocznią od współczesnej językowej pustyni.

Wesołe, czasem łobuzerskie dzieciaki, muszą odrywać świat poprzez własne doświadczenia - dorośli nie mają dla nich czasu, więc każda pomyłka i sparzenie się działa mobilizująco, i, przede wszystkim, wychowawczo. Moce gałki sprawiają, że dzieciaki muszą też poprzypominać sobie zakres wiedzy z historiii geografii - wszakże każda kolejna podróż zmusza je do ruszenia głową i odnalezienia się w nowych warunkach. Czasem od ich decyzji zależą bowiem losy innych ludzi.

Magiczne, bajkowe ilustracje Szancera tylko podkreślają wyjątkowość tej książki, nadając jej wyjątkowego kolorytu, a także podkrecają wyobraźnię czytelnika. Gdy postaci nabierają kształtów zaproponowanych przez prześwietnego rysownika, cały świat przedstawiony robi się nagle bardzo spójny i klarowny.

Urzekająca, niezwykle pobudzająca fantazję powieść jest idealnym materiałem do wracania, snucia ciągów dalszych i rozmów z dziećmi o tym, co by było, gdyby człowiek miał możliwość wracania do przeszłości.

Tyle możliwości daje lektura. Wspaniała książka.

Åke Holmberg - Latający detektyw [recenzja]

 

Przekład: Teresa Chłapowska

Ilustracje: Anna Kołakowska

Wydawnictwo: Dwie Siostry

Warszawa 2008


Ach te "psysie"! Detektyw Ture Sventon pracuje w Sztokholmie, choć praca to może jednak za dużo powiedziane. Nudzi się, wysyła swoją sekretarkę do cukierni po rzeczone ptysie "na krechę".

Pewnego dnia w sennym biurze Ture pojawia się bardzo dziwny i tajemniczy jegomość. Pan Omar, bo o nim mowa, handluje dywaniami i próbuje jeden z nich sprzedać Sventonowi. Jeden z nich jest szczególny. Ten, który sprzedał detektywowi ma niezwykłą moc - potrafi latać.

Zdarzenia błyskawicznie nabierają tempa. Do detektywa trafiają siostry Fredriksson, które od lat przechowują w domu pamiątkowy Puchar Jubileuszowy. Okazuje się, że otrzymały one list od niejakiego Wilhelma Łasicy, który żąda od pań 3 tysięcy koron złożonych w dębowej dziupli, inaczej ukradnie wspaniały Puchar.

Zdesperowane siostry proszą o pomoc detektywa, gdy ten trafia do ich domu na swoim latającym dywanie sprawy się komplikują.

Tymczasem w willi Fredriksson na czas wakacji pomieszkują dzieci, które z ochotą i wielką radością przyjmują wieści o nadlatującym detektywie. Taka gratka trafia się nieczęsto: wakacje z zagadką, wielkim detektywem i jeszcze latającym dywanem! Dzieci są wniebowzięte.

Osobną sprawą jest sam Ture Sventon - od zakończenia i efektów tego śledztwa zależy jego reputacja i fortuna.

Czas płynie, ucieka coraz szybciej, Łasica planuje kradzież, siostry drżą o puchar, dzieciaki mają świetną zabawę, a Sventon musi udowodnić, że zasługuje na miano doskonałego detektywa.

Świetna historia, dowcpiny język i urocze postaci, powodują, że trudno oderwać się od lektury.

Katie Clapham - Zaginiona ksiegarnia [recenzja]

 

Przekład: Ewa Kleszcz

Ilustracje: Kirsti Beautyman

Wydawnictwo: Wilga

Warszawa 2018

Cudowny klimat tej książeczki tworzą wyjątkowe ilustracje. Aż chce się poszukać gdzieś w swoim sąsiedztwie księgarni podobnej do tej, która prowadzi niezwykła pani Minty.

Mała dziewczynka, Milly uwielbia cotygodniowe odwiedziny w księgarni, w której odbywa się "Godzina z bajkami". Jej właścicielka, pani Minty siada w bujanym fotelu i czyta młodym słuchaczom swoje ulubione książki. Milly martwi się, że właścicielka traci siły, nie jest już najmłodsza i niedługo będzie jej trudno samodzielnie prowadzić księgarnię.

Pewnego dnia złe przeczucia Milly się sprawdzają: widzi zamknięte drzwi księgarni. Dziewczynka tęskni za właścicielką, za miejscem, za atmosferą miejsca, cosobotnimi spotkanimi z książkami, dziećmi, za rekomendacjami pani Minty co do tego co warto przeczytać. 

Z rozpaczy wieszcza na drzwiach księgarni rysunek wyrażający swoje tęsknoty. Po jakimś czasie do jej pracy dołaczają kolejne rysunki. Okazuje się, że więcej dzieci pragnie otwarcia księgarni. Wytwarza się wspólnota, której wspólne pragnienie jest tak silne, że może zdziałać cuda.

Urzekająca opowieść o sile marzeń, o trochę może już niszowym zachwycie nad kameralną maleńką księgarenką, gdzie nastrój tworzy kreatywna, kochająca swoją pracę właścicielka.

Książka - spełnienie marzeń o dobrych, potrzebnych w świecie miejscach, jakie budują wrażliwość, powiększają kreatywność i czynią rzeczywistość znośniejszą.

Plus te wspaniałe ilustracje. 

Sama radość płynąca z obcowania z lekturą.